|
Ante Divinum officium |
Incipit
Pater noster, qui es in cælis, sanctificétur nomen tuum: advéniat regnum tuum: fiat volúntas tua, sicut in cælo et in terra. Panem nostrum quotidiánum da nobis hódie: et dimítte nobis débita nostra, sicut et nos dimíttimus debitóribus nostris: et ne nos indúcas in tentatiónem: sed líbera nos a malo. Amen.
Ave María, grátia plena; Dóminus tecum: benedícta tu in muliéribus, et benedíctus fructus ventris tui Jesus. Sancta María, Mater Dei, ora pro nobis peccatóribus, nunc et in hora mortis nostræ. Amen.
Credo in Deum, Patrem omnipoténtem, Creatórem cæli et terræ.
Et in Jesum Christum, Fílium ejus únicum, Dóminum nostrum: qui concéptus est de Spíritu Sancto, natus ex María Vírgine, passus sub Póntio Piláto, crucifíxus, mórtuus, et sepúltus: descéndit ad ínferos; tértia die resurréxit a mórtuis; ascéndit ad cælos; sedet ad déxteram Dei Patris omnipoténtis: inde ventúrus est judicáre vivos et mórtuos.
Credo in Spíritum Sanctum, sanctam Ecclésiam cathólicam, Sanctórum communiónem, remissiónem peccatórum, carnis resurrectiónem, vitam ætérnam. Amen.
℣. Dómine, lábia +︎ mea apéries.
℟. Et os meum annuntiábit laudem tuam.
℣. Deus ✠ in adjutórium meum inténde.
℟. Dómine, ad adjuvándum me festína.
Glória Patri, et Fílio, * et Spirítui Sancto.
Sicut erat in princípio, et nunc, et semper, * et in sǽcula sæculórum. Amen.
Laus tibi, Dómine, Rex ætérnæ glóriæ.
|
Początek
Ojcze nasz, któryś jest w niebie, święć się imię Twoje: przyjdź królestwo Twoje: bądź wola Twoja, jako w niebie tak i na ziemi. Chleba naszego powszedniego daj nam dzisiaj: i odpuść nam nasze winy, jako i my odpuszczamy naszym winowajcom: i nie wódź nas na pokuszenie: ale nas zbaw ode złego. Amen.
Zdrowaś Maryjo, łaskiś pełna; Pan z Tobą: błogosławionaś ty między niewiastami, i błogosławiony owoc żywota twojego, Jezus. Święta Maryjo, Matko Boża, módl się za nami grzesznymi, teraz i w godzinę śmierci naszej. Amen.
Wierzę w Boga, Ojca wszechmogącego, Stworzyciela nieba i ziemi.
I w Jezusa Chrystusa, Syna Jego jedynego, Pana naszego: który się począł z Ducha Świętego, narodził się z Maryi Panny, umęczon pod Ponckim Piłatem, ukrzyżowan, umarł, i pogrzebion: zstąpił do piekieł: trzeciego dnia zmartwychwstał; wstąpił na niebiosa; siedzi po prawicy Boga Ojca wszechmogącego: stamtąd przyjdzie sądzić żywych i umarłych.
Wierzę w Ducha Świętego, święty Kościół powszechny, świętych obcowanie, grzechów odpuszczenie, ciała zmartwychwstanie, żywot wieczny. Amen.
℣. Panie, +︎ otwórz wargi moje.
℟. A usta moje będą głosić Twoją chwałę.
℣. Boże, ✠ wejrzyj ku wspomożeniu memu.
℟. Panie, pośpiesz ku ratunkowi memu.
Chwała Ojcu i Synowi, * i Duchowi Świętemu.
Jak była na początku, teraz i zawsze, * i na wieki wieków. Amen.
Chwała Tobie Panie, Królu wiecznej chwały.
|
Invitatorium {Antiphona Votiva}
Ant. Regem Confessórum Dóminum, * Veníte, adorémus.
Ant. Regem Confessórum Dóminum, * Veníte, adorémus.
Veníte, exsultémus Dómino, jubilémus Deo, salutári nostro: præoccupémus fáciem ejus in confessióne, et in psalmis jubilémus ei.
Ant. Regem Confessórum Dóminum, * Veníte, adorémus.
Quóniam Deus magnus Dóminus, et Rex magnus super omnes deos, quóniam non repéllet Dóminus plebem suam: quia in manu ejus sunt omnes fines terræ, et altitúdines móntium ipse cónspicit.
Ant. Veníte, adorémus.
Quóniam ipsíus est mare, et ipse fecit illud, et áridam fundavérunt manus ejus (genuflectitur) veníte, adorémus, et procidámus ante Deum: plorémus coram Dómino, qui fecit nos, quia ipse est Dóminus, Deus noster; nos autem pópulus ejus, et oves páscuæ ejus.
Ant. Regem Confessórum Dóminum, * Veníte, adorémus.
Hódie, si vocem ejus audiéritis, nolíte obduráre corda vestra, sicut in exacerbatióne secúndum diem tentatiónis in desérto: ubi tentavérunt me patres vestri, probavérunt et vidérunt ópera mea.
Ant. Veníte, adorémus.
Quadragínta annis próximus fui generatióni huic, et dixi; Semper hi errant corde, ipsi vero non cognovérunt vias meas: quibus jurávi in ira mea; Si introíbunt in réquiem meam.
Ant. Regem Confessórum Dóminum, * Veníte, adorémus.
℣. Glória Patri, et Fílio, * et Spirítui Sancto.
℟. Sicut erat in princípio, et nunc, et semper, * et in sǽcula sæculórum. Amen.
Ant. Veníte, adorémus.
Ant. Regem Confessórum Dóminum, * Veníte, adorémus.
|
Wezwanie {Antyfona Wotywa}
Ant. Pana, Króla Wyznawców, * Pójdźmy uwielbiać.
Ant. Pana, Króla Wyznawców, * Pójdźmy uwielbiać.
Pójdźcie, radujmy się Panu, śpiewajmy Bogu, zbawicielowi naszemu: uprzedźmy oblicze jego z wyznawaniem, a psalmami śpiewajmy mu.
Ant. Pana, Króla Wyznawców, * Pójdźmy uwielbiać.
Albowiem Bóg wielki Pan, i król wielki nade wszymi bogi, bo nie odrzuci Pan swego ludu, bo w ręce jego są wszystkie kraje ziemie, i gór wysokości, na które baczy.
Ant. Pójdźmy uwielbiać.
Bo jego jest morze, a on je uczynił, a suchą utworzyły ręce jego (przyklęknąć) pójdźcie, pokłońmy się, i upadajmy przed Bogiem: płaczmy przed Panem, który nas stworzył, albowiem on jest Panem, Bogiem naszym; a my ludem pastwiska jego, i owcami ręki jego.
Ant. Pana, Króla Wyznawców, * Pójdźmy uwielbiać.
Dziś, jeźli głos jego usłyszycie, nie zatwardzajcież serc waszych, jako w draźnieniu wedle dnia kuszenia na puszczy: kędy mię kusili ojcowie wasi, doświadczali mię i ujrzeli uczynki moje.
Ant. Pójdźmy uwielbiać.
Czterdzieści lat gniewałem się na ten naród, i rzekłem; Zawsze ci błądzą sercem, a ci nie poznali dróg moich, jakom przysiągł w gniewie moim; Jeźli wnidą do pokoju mego.
Ant. Pana, Króla Wyznawców, * Pójdźmy uwielbiać.
℣. Chwała Ojcu i Synowi, * i Duchowi Świętemu.
℟. Jak była na początku, teraz i zawsze, * i na wieki wieków. Amen.
Ant. Pójdźmy uwielbiać.
Ant. Pana, Króla Wyznawców, * Pójdźmy uwielbiać.
|
Hymnus {Votiva}
Iste Conféssor Dómini, coléntes
Quem pie laudant pópuli per orbem,
Hac die lætus méruit beátas
Scándere sedes.
Qui pius, prudens, húmilis, pudícus,
Sóbriam duxit sine labe vitam,
Donec humános animávit auræ
Spíritus artus.
Cujus ob præstans méritum, frequénter,
Ægra quæ passim jacuére membra,
Víribus morbi dómitis, salúti
Restituúntur.
Noster hinc illi chorus obsequéntem
Cóncinit laudem celebrésque palmas,
Ut piis ejus précibus juvémur
Omne per ævum.
Sit salus illi, decus atque virtus,
Qui, super cæli sólio corúscans,
Tótius mundi sériem gubérnat,
Trinus et unus.
Amen.
|
Hymn {Wotywa}
Wyznawca Pański, którego narody,
Czcią otaczają i wielbi świat cały,
Dzisiaj szczęśliwy dostąpił nagrody,
Niebieskiej chwały.
Pobożny, korny, roztropny, w czystości,
Wiódł żywot skromny, bez zmazy grzechowej,
Dopóki mięśnie ożywiał i kości
Oddech życiowy.
Nieraz, przez jego przemożne zasługi,
Ciała tu, ówdzie, chorobą złożone,
Z niemocy ciężkiej powstają i długiej
Cudem zleczone.
Przeto więc nasza pokorna drużyna
Zwycięstwo jego opiewa i chwałę,
Aby nas jego wspierała przyczyna
Przez życie całe.
Cześć bądź i chwała, sława i potęga
Temu, co z niebios jaśniejąc wyżyny,
Swą władzą krańców wszechświata dosięga
W Trójcy Jedyny.
Amen.
|
Psalmi cum lectionibus {Antiphonæ et Psalmi Votiva}
Nocturn I.
Ant. Beátus vir. ‡
Psalmus 1 [1]
1:1 Beátus vir, ‡ qui non ábiit in consílio impiórum, et in via peccatórum non stetit, * et in cáthedra pestiléntiæ non sedit:
1:2 Sed in lege Dómini volúntas ejus, * et in lege ejus meditábitur die ac nocte.
1:3 Et erit tamquam lignum, quod plantátum est secus decúrsus aquárum, * quod fructum suum dabit in témpore suo:
1:3 Et fólium ejus non défluet: * et ómnia quæcúmque fáciet, prosperabúntur.
1:4 Non sic ímpii, non sic: * sed tamquam pulvis, quem proícit ventus a fácie terræ.
1:5 Ídeo non resúrgent ímpii in judício: * neque peccatóres in concílio justórum.
1:6 Quóniam novit Dóminus viam justórum: * et iter impiórum períbit.
℣. Glória Patri, et Fílio, * et Spirítui Sancto.
℟. Sicut erat in princípio, et nunc, et semper, * et in sǽcula sæculórum. Amen.
Ant. Beátus vir, qui in lege Dómini meditátur: volúntas ejus pérmanet die ac nocte, et ómnia quæcúmque fáciet, semper prosperabúntur.
|
Psalmy z lekcjami {Antyfony i psalmy Wotywa}
Nokturn I.
Ant. Błogosławiony mąż, który w zakonie Pańskim rozmyśla: wola jego trwa we dnie i w nocy, i wszystko, cokolwiek czynić będzie, poszczęści się.
Psalm 1 [1]
1:1 Błogosławiony mąż, który nie chodził za radą niezbożnych, i nie stał na drodze grzesznych, * i na stolicy zarazy nie siedział:
1:2 Ale w zakonie Pańskim upodobania jego, * i nad zakonem Jego rozmyśla we dnie i w nocy.
1:3 I będzie jak drzewo, które zasadzone jest nad ściekaniem wód, * które swój owoc da czasu swego:
1:3 A liść jego nie opadnie: * i wszystko, cokolwiek czynić będzie, poszczęści się.
1:4 Nie tak niezbożni, nie tak: * ale jak proch, który rozmiata wiatr z wierzchu ziemi.
1:5 Przeto nie powstaną niezbożnicy na sądzie: * ani grzesznicy w zebraniu sprawiedliwych.
1:6 Albowiem zna Pan drogę sprawiedliwych: * a droga niezbożnych zginie.
℣. Chwała Ojcu i Synowi, * i Duchowi Świętemu.
℟. Jak była na początku, teraz i zawsze, * i na wieki wieków. Amen.
Ant. Błogosławiony mąż, który w zakonie Pańskim rozmyśla: wola jego trwa we dnie i w nocy, i wszystko, cokolwiek czynić będzie, poszczęści się.
|
Ant. Beátus iste Sanctus.
Psalmus 2 [2]
2:1 Quare fremuérunt gentes: * et pópuli meditáti sunt inánia?
2:2 Astitérunt reges terræ, et príncipes convenérunt in unum * advérsus Dóminum, et advérsus Christum ejus.
2:3 Dirumpámus víncula eórum: * et proiciámus a nobis jugum ipsórum.
2:4 Qui hábitat in cælis, irridébit eos: * et Dóminus subsannábit eos.
2:5 Tunc loquétur ad eos in ira sua, * et in furóre suo conturbábit eos.
2:6 Ego autem constitútus sum Rex ab eo super Sion montem sanctum ejus, * prǽdicans præcéptum ejus.
2:7 Dóminus dixit ad me: * Fílius meus es tu, ego hódie génui te.
2:8 Póstula a me, et dabo tibi gentes hereditátem tuam, * et possessiónem tuam términos terræ.
2:9 Reges eos in virga férrea, * et tamquam vas fíguli confrínges eos.
2:10 Et nunc, reges, intellégite: * erudímini, qui judicátis terram.
2:11 Servíte Dómino in timóre: * et exsultáte ei cum tremóre.
2:12 Apprehéndite disciplínam, nequándo irascátur Dóminus, * et pereátis de via justa.
2:13 Cum exárserit in brevi ira ejus: * beáti omnes qui confídunt in eo.
℣. Glória Patri, et Fílio, * et Spirítui Sancto.
℟. Sicut erat in princípio, et nunc, et semper, * et in sǽcula sæculórum. Amen.
Ant. Beátus iste Sanctus, qui confísus est in Dómino, prædicávit præcéptum Dómini, constitútus est in monte sancto ejus.
|
Ant. Blessed and holy is he.
Psalm 2 [2]
2:1 Czemu się wzburzyły narody, * a ludy wymyślały próżne rzeczy?
2:2 Stanęli razem królowie ziemi, a książęta zeszli się w gromadę * przeciw Panu i przeciw Chrystusowi Jego.
2:3 Potargajmy więzy ich: * i zrzućmy z siebie jarzmo ich.
2:4 Pan, który mieszka w niebiosach, wyśmieje się z nich, * i Pan szydzić z nich będzie.
2:5 Wtedy przemówi do nich w gniewie swoim * i w zapalczywości swej potrwoży ich.
2:6 A ja jestem ustanowiony królem od Niego nad Syjonem górą świętą Jego, * bym głosił przykazanie Jego.
2:7 Pan rzekł do mnie: * Tyś jest Synem moim, Jam Ciebie dziś zrodził.
2:8 Żądaj ode Mnie, a dam Ci narody w Twe dziedzictwo, * a w posiadłość Twą krańce ziemi.
2:9 Będziesz nimi rządził laską żelazną, * a jak naczynie garncarskie pokruszysz ich.
2:10 A teraz, królowie, zrozumiejcie, * uczcie się wy, którzy sądzicie ziemię.
2:11 Służcie Panu w bojaźni, * a radujcie się Mu ze drżeniem.
2:12 Chwyćcie się nauki, by się przypadkiem nie rozgniewał Pan * i byście nie zginęli z drogi sprawiedliwej.
2:13 Gdy się wkrótce zapali gniew Jego: * błogosławieni wszyscy, którzy w Nim ufają.
℣. Chwała Ojcu i Synowi, * i Duchowi Świętemu.
℟. Jak była na początku, teraz i zawsze, * i na wieki wieków. Amen.
Ant. Blessed and holy is he that putteth his trust in the Lord, that declareth the decree of the Lord, and is set upon His holy hill.
|
Ant. Tu es glória mea.
Psalmus 3 [3]
3:2 Dómine, quid multiplicáti sunt qui tríbulant me? * multi insúrgunt advérsum me.
3:3 Multi dicunt ánimæ meæ: * Non est salus ipsi in Deo ejus.
3:4 Tu autem, Dómine, suscéptor meus es, * glória mea, et exáltans caput meum.
3:5 Voce mea ad Dóminum clamávi: * et exaudívit me de monte sancto suo.
3:6 Ego dormívi, et soporátus sum: * et exsurréxi, quia Dóminus suscépit me.
3:7 Non timébo míllia pópuli circumdántis me: * exsúrge, Dómine, salvum me fac, Deus meus.
3:8 Quóniam tu percussísti omnes adversántes mihi sine causa: * dentes peccatórum contrivísti.
3:9 Dómini est salus: * et super pópulum tuum benedíctio tua.
℣. Glória Patri, et Fílio, * et Spirítui Sancto.
℟. Sicut erat in princípio, et nunc, et semper, * et in sǽcula sæculórum. Amen.
Ant. Tu es glória mea, tu es suscéptor meus, Dómine; tu exáltans caput meum, et exaudísti me de monte sancto tuo.
|
Ant. Thou, O Lord, art my glory.
Psalm 3 [3]
3:2 Panie, czemu się rozmnożyli trapiący mię? * Wielu ich powstaje przeciwko mnie.
3:3 Wielu ich mówi duszy mojej: * Nie ma ten zbawienia w Bogu swoim.
3:4 Ale Ty, Panie, jesteś obrońcą moim, * chwałą moją i Ty podnosisz głowę moją.
3:5 Głosem moim wołałem do Pana, * i wysłuchał mię z góry świętej swojej.
3:6 Jam spał i twardo zasnąłem: * i wstałem, bo Pan mię obronił.
3:7 Nie będę się bał tysięcy ludu wokoło mnie leżącego: * powstań, Panie, wybaw mię, Boże mój.
3:8 Boś Ty pobił wszystkich sprzeciwiających mi się bez przyczyny: * pokruszyłeś zęby grzeszników.
3:9 Pańskie jest wybawienie, * a nad ludem Twoim błogosławieństwo Twoje.
℣. Chwała Ojcu i Synowi, * i Duchowi Świętemu.
℟. Jak była na początku, teraz i zawsze, * i na wieki wieków. Amen.
Ant. Thou, O Lord, art my glory, Thou art a shield for me; Thou art the Lifter-up of mine head, and Thou hast heard me out of thy holy hill.
|
Ant. Invocántem.
Psalmus 4 [4]
4:2 Cum invocárem exaudívit me Deus justítiæ meæ: * in tribulatióne dilatásti mihi.
4:2 Miserére mei, * et exáudi oratiónem meam.
4:3 Fílii hóminum, úsquequo gravi corde? * ut quid dilígitis vanitátem, et quǽritis mendácium?
4:4 Et scitóte quóniam mirificávit Dóminus sanctum suum: * Dóminus exáudiet me cum clamávero ad eum.
4:5 Irascímini, et nolíte peccáre: * quæ dícitis in córdibus vestris, in cubílibus vestris compungímini.
4:6 Sacrificáte sacrifícium justítiæ, et speráte in Dómino. * Multi dicunt: Quis osténdit nobis bona?
4:7 Signátum est super nos lumen vultus tui, Dómine: * dedísti lætítiam in corde meo.
4:8 A fructu fruménti, vini, et ólei sui * multiplicáti sunt.
4:9 In pace in idípsum * dórmiam, et requiéscam;
4:10 Quóniam tu, Dómine, singuláriter in spe * constituísti me.
℣. Glória Patri, et Fílio, * et Spirítui Sancto.
℟. Sicut erat in princípio, et nunc, et semper, * et in sǽcula sæculórum. Amen.
Ant. Invocántem exaudívit Dóminus Sanctum suum; Dóminus exaudívit eum, et constítuit eum in pace.
|
Ant. When His holy one called.
Psalm 4 [4]
4:2 Kiedym wzywał, wysłuchał mię Bóg sprawiedliwości mojej: * z ucisku uwolniłeś mię.
4:2 Zmiłuj się nade mną, * i wysłuchaj modlitwy mojej.
4:3 Synowie człowieczy, dopókiż twardego serca będziecie? * Czemu miłujecie marność i szukacie kłamstwa?
4:4 Wiedzcie, iż dziwnym uczynił Pan świętego swego: * wysłucha mię Pan, gdy zawołam do Niego.
4:5 Gniewajcie się, a nie grzeszcie: * co mówicie w sercach waszych, na łóżkach waszych żałujcie.
4:6 Składajcie ofiarę sprawiedliwości, a ufajcie Panu. * Wielu mówi: Któż nam ukaże dobra?
4:7 Znakiem jest nad nami światłość oblicza Twego, Panie: * dałeś wesele w serce moje.
4:8 W zbiory zboża, wina i oliwy swej * obfitują oni.
4:9 W pokoju będę wraz * spał i odpoczywał:
4:10 Bo Ty, Panie, osobliwie w nadziei * postawiłeś mię.
℣. Chwała Ojcu i Synowi, * i Duchowi Świętemu.
℟. Jak była na początku, teraz i zawsze, * i na wieki wieków. Amen.
Ant. When His holy one called, the Lord heard him, yea, the Lord heard him, and gave him peace.
|
Ant. Læténtur omnes.
Psalmus 5 [5]
5:2 Verba mea áuribus pércipe, Dómine, * intéllege clamórem meum.
5:3 Inténde voci oratiónis meæ, * Rex meus et Deus meus.
5:4 Quóniam ad te orábo: * Dómine, mane exáudies vocem meam.
5:5 Mane astábo tibi et vidébo: * quóniam non Deus volens iniquitátem tu es.
5:6 Neque habitábit juxta te malígnus: * neque permanébunt injústi ante óculos tuos.
5:7 Odísti omnes, qui operántur iniquitátem: * perdes omnes, qui loquúntur mendácium.
5:7 Virum sánguinum et dolósum abominábitur Dóminus: * ego autem in multitúdine misericórdiæ tuæ.
5:8 Introíbo in domum tuam: * adorábo ad templum sanctum tuum in timóre tuo.
5:9 Dómine, deduc me in justítia tua: * propter inimícos meos dírige in conspéctu tuo viam meam.
5:10 Quóniam non est in ore eórum véritas: * cor eórum vanum est.
5:11 Sepúlcrum patens est guttur eórum, linguis suis dolóse agébant, * júdica illos, Deus.
5:11 Décidant a cogitatiónibus suis, secúndum multitúdinem impietátum eórum expélle eos, * quóniam irritavérunt te, Dómine.
5:12 Et læténtur omnes, qui sperant in te, * in ætérnum exsultábunt: et habitábis in eis.
5:12 Et gloriabúntur in te omnes, qui díligunt nomen tuum, * quóniam tu benedíces justo.
5:13 Dómine, ut scuto bonæ voluntátis tuæ * coronásti nos.
℣. Glória Patri, et Fílio, * et Spirítui Sancto.
℟. Sicut erat in princípio, et nunc, et semper, * et in sǽcula sæculórum. Amen.
Ant. Læténtur omnes qui sperant in te, Dómine; quóniam tu benedixísti justo, scuto bonæ voluntátis tuæ coronásti eum.
|
Ant. Let all those that put their trust in thee rejoice, O Lord, for Thou hast blessed the righteous;
Psalm 5 [5]
5:2 Słowa moje przyjmij w uszy, Panie, * wyrozumiej wołanie moje.
5:3 Pilnie słuchaj głosu modlitwy mojej, * Królu mój i Boże mój.
5:4 Bo do Ciebie modlić się będę: * Panie, rano usłyszysz głos mój.
5:5 Rano będę stał przed Tobą i ujrzę: * albowiem nie jesteś Ty Bogiem, chcącym nieprawości.
5:6 Ani mieszkać będzie przy Tobie niegodziwiec, * ani się ostoją niesprawiedliwi przed oczyma Twymi.
5:7 Nienawidzisz wszystkich, którzy czynią nieprawość, * zatracisz wszystkich, którzy mówią kłamstwo.
5:7 Mężem krwawym i zdradliwym brzydzi się Pan: * a ja dla mnóstwa miłosierdzia Twego.
5:8 Wnijdę do domu Twego: * pokłonię się ku kościołowi Twemu świętemu w bojaźni Twojej.
5:9 Panie, prowadź mię w sprawiedliwości Twojej: * dla nieprzyjaciół moich prostuj przed obliczem Twoim drogę moją.
5:10 Albowiem nie masz w ustach ich prawdy, * serce ich jest marne.
5:11 Grobem otwartym gardło ich, językami swymi zdradliwie działali, * osądź ich Boże.
5:11 Niechaj upadną od myśli swoich, wedle mnóstwa niezbożności ich wypędź ich, * bo Cię rozdrażnili, Panie.
5:12 A niech się rozweselą wszyscy, którzy nadzieję mają w Tobie, * na wieki radować się będą, i będziesz mieszkał wśród nich.
5:12 I będą się chlubić w Tobie wszyscy, którzy miłują imię Twoje, * albowiem Ty będziesz błogosławił sprawiedliwemu.
5:13 Panie, jak tarczą dobrej woli Twej * otoczyłeś nas.
℣. Chwała Ojcu i Synowi, * i Duchowi Świętemu.
℟. Jak była na początku, teraz i zawsze, * i na wieki wieków. Amen.
Ant. Let all those that put their trust in thee rejoice, O Lord, for Thou hast blessed the righteous; Thou hast compassed him with thy favour as with a shield.
|
Ant. Dómine, Dóminus noster. ‡
Psalmus 8 [6]
8:2 Dómine, Dóminus noster, * ‡ quam admirábile est nomen tuum in univérsa terra!
8:2 Quóniam eleváta est magnificéntia tua, * super cælos.
8:3 Ex ore infántium et lacténtium perfecísti laudem propter inimícos tuos, * ut déstruas inimícum et ultórem.
8:4 Quóniam vidébo cælos tuos, ópera digitórum tuórum: * lunam et stellas, quæ tu fundásti.
8:5 Quid est homo quod memor es ejus? * aut fílius hóminis, quóniam vísitas eum?
8:6 Minuísti eum paulo minus ab Ángelis, glória et honóre coronásti eum: * et constituísti eum super ópera mánuum tuárum.
8:8 Ómnia subjecísti sub pédibus ejus, * oves et boves univérsas: ínsuper et pécora campi.
8:9 Vólucres cæli, et pisces maris, * qui perámbulant sémitas maris.
8:10 Dómine, Dóminus noster, * quam admirábile est nomen tuum in univérsa terra!
℣. Glória Patri, et Fílio, * et Spirítui Sancto.
℟. Sicut erat in princípio, et nunc, et semper, * et in sǽcula sæculórum. Amen.
Ant. Dómine, Dóminus noster, quam admirábile est nomen tuum in univérsa terra! quia glória et honóre coronásti Sanctum tuum, et constituísti eum super ópera mánuum tuárum.
|
Ant. O Lord, our Ruler.
Psalm 8 [6]
8:2 Panie, Panie nasz, * jakże dziwne jest imię Twoje po wszystkiej ziemi!
8:2 Albowiem wyniesiona jest wielmożność Twoja * nad niebiosa.
8:3 Z ust niemowlątek i ssących uczyniłeś doskonałą chwałę przeciw nieprzyjaciołom Twoim, * aby zniszczyć nieprzyjaciela i mściciela.
8:4 Albowiem spoglądam na niebiosa Twoje, dzieła palców Twoich: * księżyc i gwiazdy, któreś Ty założył.
8:5 Cóż jest człowiek, iż nań pamiętasz, * albo syn człowieczy, iż go nawiedzasz?
8:6 Uczyniłeś go mało co mniejszym od aniołów, chwałą i czcią ukoronowałeś go: * i postawiłeś go nad dziełami rąk Twoich.
8:8 Poddałeś wszystko pod nogi jego, * owce i woły wszystkie, nadto i zwierzęta polne.
8:9 Ptactwo niebieskie i ryby morskie, * które się przechodzą po ścieżkach morskich.
8:10 Panie, Panie nasz, * jakże dziwne jest imię Twoje po wszystkiej ziemi!
℣. Chwała Ojcu i Synowi, * i Duchowi Świętemu.
℟. Jak była na początku, teraz i zawsze, * i na wieki wieków. Amen.
Ant. O Lord, our Ruler, how excellent is thy Name in all the earth, Who hast crowned thine holy one with glory and honour, and made him to have dominion over the works of thy hands.
|
Ant. Dómine. ‡
Psalmus 14 [7]
14:1 Dómine, ‡ quis habitábit in tabernáculo tuo? * aut quis requiéscet in monte sancto tuo?
14:2 Qui ingréditur sine mácula, * et operátur justítiam:
14:3 Qui lóquitur veritátem in corde suo, * qui non egit dolum in lingua sua:
14:3 Nec fecit próximo suo malum, * et oppróbrium non accépit advérsus próximos suos.
14:4 Ad níhilum dedúctus est in conspéctu ejus malígnus: * timéntes autem Dóminum gloríficat:
14:5 Qui jurat próximo suo, et non décipit, * qui pecúniam suam non dedit ad usúram, et múnera super innocéntem non accépit.
14:5 Qui facit hæc: * non movébitur in ætérnum.
℣. Glória Patri, et Fílio, * et Spirítui Sancto.
℟. Sicut erat in princípio, et nunc, et semper, * et in sǽcula sæculórum. Amen.
Ant. Dómine, iste Sanctus habitábit in tabernáculo tuo, operátus est justítiam, requiéscet in monte sancto tuo.
|
Ant. Lord, this thy Saint.
Psalm 14 [7]
14:1 Panie, któż będzie mieszkał w przybytku Twoim, * albo kto odpocznie na górze Twojej świętej?
14:2 Ten, kto chodzi bez zmazy * i czyni sprawiedliwość.
14:3 Kto mówi prawdę w sercu swoim, * kto nie czyni zdrady językiem swoim:
14:3 I nie uczynił bliźniemu swemu złego, * i nie cierpiał potwarzy na bliźnich swoich.
14:4 Za nic miany jest w oczach jego złośliwy, * a bojących się Pana wysławia.
14:5 Kto przysięga bliźniemu swemu, a nie oszukuje, * kto pieniędzy swych nie dał na lichwę i darów przeciw niewinnym nie przyjmuje.
14:5 Kto to czyni, * nie będzie poruszony na wieki!
℣. Chwała Ojcu i Synowi, * i Duchowi Świętemu.
℟. Jak była na początku, teraz i zawsze, * i na wieki wieków. Amen.
Ant. Lord, this thy Saint shall dwell in thy tabernacle, and this that hath worked righteousness shall abide upon thy holy hill.
|
Ant. Vitam pétiit.
Psalmus 20 [8]
20:2 Dómine, in virtúte tua lætábitur rex: * et super salutáre tuum exsultábit veheménter.
20:3 Desidérium cordis ejus tribuísti ei: * et voluntáte labiórum ejus non fraudásti eum.
20:4 Quóniam prævenísti eum in benedictiónibus dulcédinis: * posuísti in cápite ejus corónam de lápide pretióso.
20:5 Vitam pétiit a te: * et tribuísti ei longitúdinem diérum in sǽculum, et in sǽculum sǽculi.
20:6 Magna est glória ejus in salutári tuo: * glóriam et magnum decórem impónes super eum.
20:7 Quóniam dabis eum in benedictiónem in sǽculum sǽculi: * lætificábis eum in gáudio cum vultu tuo.
20:8 Quóniam rex sperat in Dómino: * et in misericórdia Altíssimi non commovébitur.
20:9 Inveniátur manus tua ómnibus inimícis tuis: * déxtera tua invéniat omnes, qui te odérunt.
20:10 Pones eos ut clíbanum ignis in témpore vultus tui: * Dóminus in ira sua conturbábit eos, et devorábit eos ignis.
20:11 Fructum eórum de terra perdes: * et semen eórum a fíliis hóminum.
20:12 Quóniam declinavérunt in te mala: * cogitavérunt consília, quæ non potuérunt stabilíre.
20:13 Quóniam pones eos dorsum: * in relíquiis tuis præparábis vultum eórum.
20:14 Exaltáre, Dómine, in virtúte tua: * cantábimus et psallémus virtútes tuas.
℣. Glória Patri, et Fílio, * et Spirítui Sancto.
℟. Sicut erat in princípio, et nunc, et semper, * et in sǽcula sæculórum. Amen.
Ant. Vitam pétiit a te, et tribuísti ei, Dómine: glóriam et magnum decórem imposuísti super eum; posuísti in cápite ejus corónam de lápide pretióso.
|
Ant. He asked life of thee.
Psalm 20 [8]
20:2 Panie, z mocy Twojej weseli się król * i zbawieniem Twoim raduje się wielce.
20:3 Żądanie serca jego wypełniłeś mu, * a woli ust jego nie zawiodłeś.
20:4 Bo go uprzedziłeś błogosławieństwami słodkości, * włożyłeś na głowę jego koronę z kamienia drogiego.
20:5 O życie prosił Cię, * i dałeś mu długość dni na wieki i na wieki wieków.
20:6 Wielka jest chwała jego w zbawieniu Twoim, * sławę i wielką ozdobę nań wkładasz.
20:7 Albowiem czynisz go błogosławieństwem na wieki wieków, * uweselasz go radością przed obliczem Twoim.
20:8 Bo król nadzieję ma w Panu, * a przez miłosierdzie Najwyższego nie będzie poruszony.
20:9 Niech dosięgnie ręka Twoja wszystkich nieprzyjaciół Twoich, * prawica Twa niech znajdzie wszystkich, którzy Cię nienawidzą.
20:10 Uczynisz ich jak piec ognisty czasu oblicza Twego: * Pan w gniewie swoim zatrwoży ich, i pożre ich ogień.
20:11 Owoc ich z ziemi wygubisz, * a potomstwo ich z synów ludzkich.
20:12 Albowiem zwrócili przeciw Tobie złość, * obmyślili plany, których nie mogli wykonać.
20:13 Albowiem zmusisz ich do ucieczki, * a tym, którzy Ci pozostają, mierzysz w ich twarze.
20:14 Podnieś się Panie, w mocy Twojej, * będziemy opiewać i wysławiać Twoje męstwo.
℣. Chwała Ojcu i Synowi, * i Duchowi Świętemu.
℟. Jak była na początku, teraz i zawsze, * i na wieki wieków. Amen.
Ant. He asked life of thee, and Thou, O Lord, gavest it; honour and great majesty hast Thou laid upon him; Thou hast set a crown of precious stones upon his head.
|
Ant. Hic accípiet.
Psalmus 23 [9]
23:1 Dómini est terra, et plenitúdo ejus: * orbis terrárum, et univérsi qui hábitant in eo.
23:2 Quia ipse super mária fundávit eum: * et super flúmina præparávit eum.
23:3 Quis ascéndet in montem Dómini? * aut quis stabit in loco sancto ejus?
23:4 Ínnocens mánibus et mundo corde, * qui non accépit in vano ánimam suam, nec jurávit in dolo próximo suo.
23:5 Hic accípiet benedictiónem a Dómino: * et misericórdiam a Deo, salutári suo.
23:6 Hæc est generátio quæréntium eum, * quæréntium fáciem Dei Jacob.
23:7 Attóllite portas, príncipes, vestras, et elevámini, portæ æternáles: * et introíbit Rex glóriæ.
23:8 Quis est iste Rex glóriæ? * Dóminus fortis et potens: Dóminus potens in prǽlio.
23:9 Attóllite portas, príncipes, vestras, et elevámini, portæ æternáles: * et introíbit Rex glóriæ.
23:10 Quis est iste Rex glóriæ? * Dóminus virtútum ipse est Rex glóriæ.
℣. Glória Patri, et Fílio, * et Spirítui Sancto.
℟. Sicut erat in princípio, et nunc, et semper, * et in sǽcula sæculórum. Amen.
Ant. Hic accípiet benedictiónem a Dómino, et misericórdiam a Deo salutári suo: quia hæc est generátio quæréntium Dóminum.
|
Ant. He shall receive.
Psalm 23 [9]
23:1 Pańska jest ziemia i napełnienie jej, * okrąg ziemi i wszyscy, którzy mieszkają na nim.
23:2 Bo On go nad morzami utwierdził * i nad rzekami umocnił go.
23:3 Któż wstąpi na górę Pańską, * albo kto będzie stał na świętym miejscu Jego?
23:4 Niewinnych rąk i czystego serca, * który nie użył do próżności duszy swojej, ani przysięgał zdradliwie bliźniemu swemu.
23:5 Ten weźmie błogosławieństwo od Pana * i miłosierdzie od Boga, zbawiciela swego.
23:6 Takie jest pokolenie szukających Go, * szukających oblicza Boga Jakubowego.
23:7 Podnieście, książęta, bramy wasze, i podnieście się, bramy wieczne, * a wnijdzie Król chwały.
23:8 Któryż to jest Król chwały? * Pan mocny i potężny, Pan potężny w walce.
23:9 Podnieście, książęta bramy wasze, i podnieście się, bramy wieczne, * a wnijdzie Król chwały.
23:10 Któryż to jest Król chwały? * Pan zastępów, ten to jest Król chwały.
℣. Chwała Ojcu i Synowi, * i Duchowi Świętemu.
℟. Jak była na początku, teraz i zawsze, * i na wieki wieków. Amen.
Ant. He shall receive a blessing from the Lord, and mercy from the God of his salvation, for this is the generation of them that seek the Lord.
|
℣. Tu es sacérdos in ætérnum.
℟. Secúndum órdinem Melchísedech.
|
℣. Tyś jest kapłanem na wieki.
℟. Według obrządku Melchizedeka.
|
Pater noster, qui es in cælis, sanctificétur nomen tuum: advéniat regnum tuum: fiat volúntas tua, sicut in cælo et in terra. Panem nostrum quotidiánum da nobis hódie: et dimítte nobis débita nostra, sicut et nos dimíttimus debitóribus nostris:
℣. Et ne nos indúcas in tentatiónem:
℟. Sed líbera nos a malo.
Absolutio. A vínculis peccatórum nostrórum absólvat nos omnípotens et miséricors Dóminus. Amen.
|
Ojcze nasz, któryś jest w niebie, święć się imię Twoje: przyjdź królestwo Twoje: bądź wola Twoja, jako w niebie tak i na ziemi. Chleba naszego powszedniego daj nam dzisiaj: i odpuść nam nasze winy, jako i my odpuszczamy naszym winowajcom:
℣. I nie wódź nas na pokuszenie:
℟. Ale nas zbaw ode złego.
Absolucja. Z kajdan grzechów naszych niech nas uwolni wszechmogący i miłosierny Pan. Amen.
|
℣. Jube, domne, benedícere.
Benedictio. Ille nos benedícat, qui sine fine vivit et regnat. Amen.
Lectio 1
De Epístola prima beáti Pauli Apóstoli ad Timótheum
1 Tim 3:1-7
1 Fidélis sermo: si quis episcopátum desíderat, bonum opus desíderat.
2 Opórtet ergo epíscopum irreprehensíbilem esse, uníus uxóris virum, sóbrium, prudéntem, ornátum, pudícum, hospitálem, doctórem,
3 Non vinoléntum, non percussórem, sed modéstum; non litigiósum, non cúpidum, sed
4 Suæ dómui bene præpósitum, fílios habéntem súbditos cum omni castitáte.
5 Si quis autem dómui suæ præésse nescit, quómodo Ecclésiæ Dei diligéntiam habébit?
6 Non neóphytum, ne in supérbiam elátus, in judícium íncidat diáboli.
7 Opórtet autem illum et testimónium habére bonum ab iis qui foris sunt, ut non in oppróbrium íncidat, et in láqueum diáboli.
℣. Tu autem, Dómine, miserére nobis.
℟. Deo grátias.
℟. Euge, serve bone et fidélis, quia in pauca fuísti fidélis, supra multa te constítuam:
* Intra in gáudium Dómini tui.
℣. Dómine, quinque talénta tradidísti mihi, ecce ália quinque superlucrátus sum.
℟. Intra in gáudium Dómini tui.
|
℣. Pobłogosław, ojcze.
Błogosławieństwo. Czytanie Ewangelii niech będzie nam zbawieniem i obroną. Amen.
Lekcja 1
Z Pierwszego listu św. Pawła Apostoła do Tymoteusza
1Tm 3:1-7
1 Wierna mowa: Jeźli kto biskupstwa pożąda, dobrego dzieła pożąda.
2 Ma tedy biskup być nienaganiony, jednéj żony mąż, trzeźwy, roztropny, obyczajny, wstydliwy, goście ochotnie przyjmujący, ku nauczaniu sposobny;
3 Nie winopilca, nie bijący, ale skromny, nie swarliwy, nie chciwy;
4 Ale w domu swym rządny, mający syny poddane z wszelaką czystością.
5 A jeźli kto nie umie domu swego rządzić, jakoż pieczą będzie mógł mieć o kościele Bożym?
6 Nie nowotny, aby podniósłszy się w pychę, nie wpadł w sąd djabelski.
7 A ma téż mieć dobre świadectwo od tych, którzy są obcymi, aby nie wpadł w urąganie i sidło djabelskie.
℣. Ty zaś, Panie, zmiłuj się nad nami.
℟. Bogu niech będą dzięki.
℟. Dobrzeć, sługo dobry i wierny, gdyżeś nad małem był wiernym, nad wielem cię postanowię:
* Wnidź do wesela Pana twego.
℣. Panie, dałeś mi pięć talentów, otom drugie pięć zyskał.
℟. Wnidź do wesela Pana twego.
|
℣. Jube, domne, benedícere.
Benedictio. Divínum auxílium máneat semper nobíscum. Amen.
Lectio 2
De Epístola ad Titum
Titus 1:7-11
7 Opórtet enim epíscopum sine crímine esse, sicut Dei dispensatórem: non supérbum, non iracúndum, non vinoléntum, non percussórem, non turpis lucri cúpidum:
8 Sed hospitálem, benígnum, sóbrium, justum, sanctum, continéntem,
9 Amplecténtem eum, qui secúndum doctrínam est, fidélem sermónem: ut potens sit exhortári in doctrína sana, et eos qui contradícunt, argúere.
10 Sunt enim multi étiam inobediéntes, vaníloqui, et seductóres: máxime qui de circumcisióne sunt:
11 Quos opórtet redárgui: qui univérsas domos subvértunt, docéntes quæ non opórtet, turpis lucri grátia.
℣. Tu autem, Dómine, miserére nobis.
℟. Deo grátias.
℟. Ecce sacérdos magnus, qui in diébus suis plácuit Deo:
* Ideo jurejurándo fecit illum Dóminus créscere in plebem suam.
℣. Benedictiónem ómnium géntium dedit illi, et testaméntum suum confirmávit super caput ejus.
℟. Ideo jurejurándo fecit illum Dóminus créscere in plebem suam.
|
℣. Pobłogosław, ojcze.
Błogosławieństwo. Pomoc Boża niech będzie z nami zawsze. Amen.
Lekcja 2
Z listu do Tytusa
Tt 1:7-11
7 Albowiem biskup ma być bez winy, jako szafarz Boży, nie pyszny, nie gniewliwy, nie winopilca, nie bijący, nie chciwy zysku szkaradnego;
8 Ale wdzięcznie goście przyjmujący, dobrotliwy, trzeźwy, sprawiedliwy, święty, powściągliwy,
9 Trzymający się téj, która jest wedle nauki, wiernéj mowy, iżby mógł napominać przez zdrową naukę i tych, którzy się sprzeciwiają, przekonać.
10 Albowiem jest wiele nieposłusznych, próżnomównych i zwodzicielów, a najwięcéj, którzy są z obrzezania.
11 Których trzeba przekonywać, którzy całe domy podwracają, ucząc co nie potrzeba, dla zysku sprosnego.
℣. Ty zaś, Panie, zmiłuj się nad nami.
℟. Bogu niech będą dzięki.
℟. Oto kapłan wielki, który za dni swoich podobał się Bogu:
* Dlatego pod przysięgą dał mu Pan chwałę w narodzie jego.
℣. Błogosławieństwo wszytkich narodów dał mu i przymierze potwierdził na głowie jego.
℟. Dlatego pod przysięgą dał mu Pan chwałę w narodzie jego.
|
℣. Jube, domne, benedícere.
Benedictio. Ad societátem cívium supernórum perdúcat nos Rex Angelórum. Amen.
Lectio 3
Titus 2:1-8
1 Tu autem lóquere quæ decent sanam doctrínam:
2 Senes ut sóbrii sint, pudíci, prudéntes, sani in fide, in dilectióne, in patiéntia:
3 Anus simíliter in hábitu sancto, non criminatríces, non multo vino serviéntes, bene docéntes:
4 Ut prudéntiam dóceant adolescéntulas, ut viros suos ament, fílios suos díligant,
5 Prudéntes, castas, sóbrias, domus curam habéntes, benígnas, súbditas viris suis, ut non blasphemétur verbum Dei.
6 Iúvenes simíliter hortáre ut sóbrii sint.
7 In ómnibus teípsum præbe exémplum bonórum óperum, in doctrína, in integritáte, in gravitáte,
8 Verbum sanum, irreprehensíbile: ut is qui ex advérso est, vereátur, nihil habens malum dícere de nobis.
℣. Tu autem, Dómine, miserére nobis.
℟. Deo grátias.
℟. Jurávit Dóminus, et non pœnitébit eum:
* Tu es sacérdos in ætérnum secúndum órdinem Melchísedech.
℣. Dixit Dóminus Dómino meo, Sede a dextris meis.
℟. Tu es sacérdos in ætérnum secúndum órdinem Melchísedech.
℣. Glória Patri, et Fílio, * et Spirítui Sancto.
℟. Tu es sacérdos in ætérnum secúndum órdinem Melchísedech.
|
℣. Pobłogosław, ojcze.
Błogosławieństwo. Niech Król Aniołów zaprowadzi swój lud do królestwa na wysokości. Amen.
Lekcja 3
Tt 2:1-8
1 A ty mów, co przystoi zdrowéj nauce.
2 Starcy, aby byli trzeźwi, wstydliwi, roztropni, zdrowi w wierze, w miłości, w cierpliwości.
3 Także stare niewiasty w ubiorze świętym, niepotwarliwe, nie wiele wina pijące, na dobre uczące:
4 Aby młode białegłowy ćwiczyły w roztropności, żeby męże swoje lubiły, dziatki swe miłowały,
5 Roztropne, czyste, trzeźwe, o dom się starające, dobrotliwe, mężom swym poddane, aby słowo Boże nie było bluźnione.
6 Młodzieńce także napominaj, aby byli trzeźwi.
7 Samego siebie we wszystkiem podawaj przykładem dobrych uczynków w nauce, w szczerości, w powadze,
8 Słowo zdrowe, nienaganione, aby się ten, który jest przeciwny, zawstydził, nie mając nic, coby o nas miał mówić złego.
℣. Ty zaś, Panie, zmiłuj się nad nami.
℟. Bogu niech będą dzięki.
℟. Przysiągł Pan, a nie będzie mu żal:
* Tyś jest kapłanem na wieki, według porządku Melchisedechowego.
℣. Rzekł Pan Panu memu: siedź po prawicy mojej.
℟. Tyś jest kapłanem na wieki, według porządku Melchisedechowego.
℣. Chwała Ojcu i Synowi, * i Duchowi Świętemu.
℟. Tyś jest kapłanem na wieki, według porządku Melchisedechowego.
|
Reliqua omittuntur, nisi Laudes separandæ sint.
|
Opuścić resztę, jeśli Laudesy nie są odmawiane osobno.
|
Oratio {Votiva}
℣. Dómine, exáudi oratiónem meam.
℟. Et clamor meus ad te véniat.
Orémus.
Da, quǽsumus, omnípotens Deus: ut beáti N. Confessóris tui atque Pontíficis veneránda solémnitas, et devotiónem nobis áugeat et salútem.
Per Dóminum nostrum Jesum Christum, Fílium tuum: qui tecum vivit et regnat in unitáte Spíritus Sancti, Deus, per ómnia sǽcula sæculórum.
℟. Amen.
|
Modlitwy {Wotywa}
℣. Panie, wysłuchaj modlitwy mojej.
℟. A wołanie moje niech do Ciebie przyjdzie.
Módlmy się.
Daj, prosimy Cię, wszechmogący Boże, aby chwalebna uroczystość błogosławionego N., Wyznawcy Twego i Biskupa, pomnożyła w nas pobożność i do zbawienia dopomogła.
Przez naszego Pana Jezusa Chrystusa, Twojego Syna: który z Tobą żyje i króluje w jedności Ducha Świętego Bóg, przez wszystkie wieki wieków.
℟. Amen.
|
Conclusio
℣. Dómine, exáudi oratiónem meam.
℟. Et clamor meus ad te véniat.
℣. Benedicámus Dómino.
℟. Deo grátias.
℣. Fidélium ánimæ per misericórdiam Dei requiéscant in pace.
℟. Amen.
Pater noster, qui es in cælis, sanctificétur nomen tuum: advéniat regnum tuum: fiat volúntas tua, sicut in cælo et in terra. Panem nostrum quotidiánum da nobis hódie: et dimítte nobis débita nostra, sicut et nos dimíttimus debitóribus nostris: et ne nos indúcas in tentatiónem: sed líbera nos a malo. Amen.
|
Zakończenie
℣. Panie, wysłuchaj modlitwy mojej.
℟. A wołanie moje niech do Ciebie przyjdzie.
℣. Błogosławmy Panu.
℟. Bogu niech będą dzięki.
℣. Dusze wiernych zmarłych przez miłosierdzie Boże niech odpoczywają w pokoju.
℟. Amen.
Ojcze nasz, któryś jest w niebie, święć się imię Twoje: przyjdź królestwo Twoje: bądź wola Twoja, jako w niebie tak i na ziemi. Chleba naszego powszedniego daj nam dzisiaj: i odpuść nam nasze winy, jako i my odpuszczamy naszym winowajcom: i nie wódź nas na pokuszenie: ale nas zbaw ode złego. Amen.
|
|
Post Divinum officium |